تاریخچه ماهیت و اهداف لباس
توضیح دقیق ماهیت و اهداف لباس بسیار پیچیده است شاید واضح ترین کارکرد لباس، ایجاد گرما و محافظت باشد. با این حال، بسیاری از محققان بر این باورند که اولین لباسها و زیورآلات خامی که توسط انسان پوشیده شد نه برای سودمندی، بلکه برای اهداف مذهبی یا تشریفاتی طراحی شدهاند. در آن دوران خرید دامن در مدلهای مختلف مرسوم بود.
اهداف لباس شامل شناسایی فرد پوشنده (با ارائه اطلاعات در مورد جنسیت، سن، شغل یا سایر ویژگی ها) و جذاب تر جلوه دادن فرد است. برخی از لباس هایی که زیبا به نظر میرسند هیچ گونه محافظتی ندارند و در واقع ممکن است حتی به پوشنده آن آسیب برسانند. اقلامی که شاخصه یک پوشنده را بیان میکند، میتوانند در زمان و مکان دیگری معنای خود را از دست بدهند. لباسهایی که در یک دوره زیبا به نظر میرسند، در دوره بعدی کاملاً زشت اعلام میشوند، و حتی یونیفرمه، سادهترین و راحتترین لباسهایی که شناسایی میشوند، در معرض تغییر هستند. دلایل چنین تغییراتی چیست؟ چرا افراد لباس ها را قبل از اینکه فرسوده شوند تعویض میکنند؟ به طور خلاصه، چرامد وجود دارد؟
روند تغییر ماهیت و اهداف لباس
البته هیچ پاسخ ساده ای برای چنین سؤالاتی وجود ندارد و هر دلیلی تحت تأثیر بسیاری از دلایل دیگر است، اما مطمئناً یکی از رایجترین نظریهها این است که مد در ارتباط با سرمایه داری و توسعه مدرن تکامل یافته است. بنابراین، در جوامع نسبتاً ایستا با جابجایی محدود بین طبقات، مانند بسیاری از بخشهای آسیا تا دوران مدرن یا در اروپا قبل از قرون وسطی ، سبکها دستخوش الگوی تغییری نشدند. در مقابل، وقتی طبقات پایین توانایی تقلید کردن طبقات بالا را دارند، طبقات بالا به سرعت تغییرات مد را ایجاد میکنند که نشان دهنده اقتدار و موقعیت بالاتر آنها است. برای مثال، در طول قرن بیستم، فناوری ارتباطات و تولید بهبود یافته، سبکهای جدید را قادر میسازد تا با سرعتی سریعتر از نخبگان به تودهها سرازیر شوند و در نتیجه تغییر مد شتاب بیشتری داشته باشد.
علاوه بر این، این ایده که مد بازتابی از ثروت و اعتبار است میتواند برای توضیح محبوبیت بسیاری از سبک ها در طول تاریخ لباس، استفاده شود. برای مثال، دربارهای سلطنتی منبع اصلی مد در غرب بودهاند، جایی که لباسهایی که به سختی به دست میآیند و نگهداری آنها گران و سخت است، اغلب در خط مقدم مد بودهاند. برای مثال، روفها از خدمتکاران میخواستند که هر روز لباسهای آنها را با اتوهای داغ و نشاسته آراسته نمایند، بنابراین عموماً توسط مردم عادی استفاده نمیشد . از آنجایی که خرید و مراقبت ازسبک دستهای از لباسها آسانتر میشود، انحصار و در نتیجه جذابیت خود را از دست میدهند. به همین دلیل، وقتی پارچهها یا مواد کمیاب یا گران هستند، سبکهایی که به آن در مقادیر زیاد نیاز دارند، بهویژه مد میشوند، همانطور که در مد قرن شانزدهم از برش دادن لباسهای بیرونی برای آشکار کردن پارچه مجلل زیر آن استفاده میشد.
نمایشگر زن
نماهای نمایشگر زن نیز به طرز چشمگیری تغییر کرده است. در جوامع “ابتدایی” که در آب و هوای گرم زندگی میکردند، برهنگی تقریباً کامل، برای هر دو جنس قابل قبول بود. با این حال، با ظهور مسیحیت و ۶۰۰ سال بعد از اسلام ، پوشش زنانه اجباری شد. به معنای نشان دادن و تلقین همزمان حیا، هر دو دین زنان را تشویق میکردند که سر تا پا لباس بپوشند. سنت پل به تیموتائوس نوشت: «که زنان باید خود را متواضعانه و معقولانه در لباس ظاهری آراسته کنند، نه با موهای بافته یا طلا یا مروارید یا لباس های گران قیمت، بلکه با کردار نیک، آن گونه که شایسته زنان دیندار است.» سنت پیتر نظرات مشابهی را بیان کرد و سنت آگوستین کرگدن آرایش را نیز مورد انتقاد قرار داد، اگرچه او اجازه داد که اگر این عمل در خلوت انجام شود، زن ممکن است خود را کمی برای رضایت شوهرش آراسته کند و اشکالی ندارد. سنتهای پوشیدن متواضعانه امروزه در لباسهایی که زنان مسلمان محافظهکار یا اعضای گروههای مسیحی «ساده» مانند آمیشها و منونیتها میپوشند، بیان میشود .
از سال ۳۸۱، زمانی که تئودوسیوس اول مسیحیت را در امپراتوری روم اجباری کرد، دیدگاههای مسیحی در مورد فروتنی بر پوشاک زنان غالب بود. این دیدگاهها پوشاندن بدن و مو را الزامی میکردند و بعداً دیوکلتیان امپراتوری روم را به دو قسمت تقسیم کرد و کنستانتین اول کبیر پایتخت دیگری را تأسیس کرد. قسطنطنیه،روم شرقی در بسفر طعم شرقی را برای پارچه های رنگی و طرح دار پذیرفت و پس از سال ۵۵۲، زمانی که امپراتور ژوستینیان اول اولین صنعت ابریشم سازی را در اروپا در قسطنطنیه تأسیس کرد، این شهر به خاطر ابریشم ها و پارچه های مجلل خود شهرت یافت.